Evitemos a voz VERANIEGO

EVITEMOS A VOZ VERANIEGO

Non penso dicir onde, por non ferir. Foi nunha das poucas publicacións periódicas que aínda non morreron de morte inducida pola suspensión da respiración asistida desde o “goberniño galego”. Por certo que, con algunhas outras, elúdese nomeala nas recentes relacións que se adoita aducir das que resisten.

O caso é que, nada menos que na nota editorial do último número editado, referíndose á promoción da música galega, recomenda aos lectores a asistencia aos encontros veraniegos e aos festivais veraniegos, onde aquela se fai especialmente presente.

Polo Nadal colguei nesta bitácora unha notiña sobre as razóns para rexeitar o emprego do adxectivo navideño ao falarmos ou escribirmos en galego. Porque é un calco innecesario. Propuxen dúas solucións. Unha, empregar a frase preposicional equivalente, isto é, de Nadal. Outra, para quen o precisar, habilitar un adxectivo derivado do substantivo galego nadal mediante o sufixo –engo, de onde teriamos *nadalengo.

Que cómpre pensar e propor no tocante a veraniego? Aquí os camiños semellan máis expeditos, tanto que non acabo de entender como se puido caer na incorrección que denuncio.

Cabe a posibilidade da solución perifrástica, é dicir, recorrer á frase preposicional de verán ou do verán. Podemos estar seguros de que non se perde nada cando falamos de festas do verán en vez de festas “veraniegas”.

Unha solución alternativa é o recurso ao adxectivo sinónimo estival. Falaremos entón de festas estivais, encontros estivais, etcétera; quizais non tanto de “festivais estivais”, por mor de evitar cacofonías ou sospeitas de estarmos a enredar coas palabras. Non nos debe botar para atrás a connotación de rexistro elevado ou culto do vocábulo estival. Non é tan culto como poida parecer. E aínda que o fose! Voces procedentes de aestivu temos en galego estivo, estivada, estivadar…, todas referentes a labores realizadas no ou para o verán. Sen receo ningún debemos empregar estival en calquera rexistro e situación, antes de incorrermos no castelanismo flagrante de veraniego. E, onde non, do verán!

Aproveitando que estamos metidos no tema dos adxectivos referentes ás estacións do ano, vexamos cales son en lingua galega os correspondentes ás outras tres.

Relativos á primavera, dispomos do vocábulo popular primaveral e do culto verno. Este adoita non se recoller nos dicionarios, non entendo moi ben por que. Relativos ao outono, dispomos de outonal e outonizo, populares entrambos. Seguramente, a segunda voz ten certas connotacións negativas en comparación coa primeira. Por certo, non cabe un adxectivo *veranizo, nas mesma condicións? Podemos habilitalo se é que nalgures non existe ou existiu xa. E finalmente, referentes ao inverno, temos invernal e invernizo, como voces populares, e a culta hibernal. Tamén esta semella inusitada, e outra vez non entendo ben por que.