O auga frío

O auga está frío, o aula aberto... Cada vez adoita ouvírense máis estas e semellábeis construcións. Aínda hai quen diga que non temos a norma no castelán? Pola norma lingüística castelá se guía, tamén ao se expresar en galego, a maioría dos falantes pertencentes á capa intermedia da comunidade lingüística galegófona, caracterizados por teren estudos medios ou mesmo superiores e, quizais debido a iso, por unha interiorización bastante fonda e pouco reflexiva da norma castelá media ou case vulgar. O peor do caso non está nisto, senón en que, por causa de condutas lingüísticas dese teor, a norma da lingua galega está mudando de vez. Curiosamente, o que en castelán comezou sendo un inmenso vulgarismo e por unha vulgarización das elites se converteu nun cambio lingüístico practicamente afianzado, ese mesmo fenómeno converteuse, grazas ao papanatismo dos galegos perante todo o que vén de fóra, en modelo e norma, malia ser tan alleo a ela, da fala na nosa propia lingua.

Nada ou case nada é dado facer aos que, coma a min, lles repugnan ou dan noxo esas construcións. Impóñense e acabouse. Xa nos pasou, nestas últimas décadas, perante o afianzamento de tal cambio en castelán. Desde os meus estudos primarios, que foron en castelán e sobre a lingua castelá como única lingua accesíbel e mesmo como a medida de todas as linguas, ata os meus estudos universitarios -que inclúen a licenciatura en filoloxía hispánica-, sempre me aprenderon que os nomes femininos que comezan por [a] tónico, constrúense co alomorfo el do artigo fem¡nino e que, porén, se comportan como femininos con todos os demais determinantes, modificadores e atributos. Polo que se dicía e escribía: el águila, el águila negra, una águila, aquella águila, el águila está muerta, las águilas, las águilas son rápidas... Pois agora xa non, ou a norma máis común xa permite, mesmo nos libros de texto el águila negro, un águila, aquel águila, el águila está muerto, los águilas, los águilas son rápidos... Así vos é. O cambio está cumprido. E non hai que admirarse moito de que a academia e os falantes de rexistro elevado o permitisen. Eles mesmos foron os actores do cambio xa antigo polo que a palabra arte se masculinizara en certas acepcións e sintagmas, e a partir de aí eles mesmos decidiron que o correcto e preceptivo era dicir arte nuevo, el arte gótico, etc.

Este, porén, non é o noso problema. El é que desde fóra do noso sistema e norma lingüísticos se está gobernando a nosa lingua porque nós mesmos non a coñecemos nin aprezamos na súa entidade e integridade propias. E, coma no caso castelán, o cambio é acollido nas capas medias sociais e lingüísticas, que por iso mesmo serán imitadas polos demais utentes ata que finalmente fiquen avergoñadas e vitandas as construcións de noso: a arte nova, a arte gótica, a auga fría, a aula magna...